CÀ PHÊ LÀ GÌ? TÌM HIỂU VỀ CÀ PHÊ

ZEMOR
|
18/08/2023

Việt Nam là một trong những quốc gia xuất khẩu cà phê hàng đầu thế giới. Ngoài Robusta, Việt Nam cũng có những giống cà phê khác được mọi người trên thế giới đánh giá cao và yêu thích. Hôm nay, hãy cùng ZeMor Coffee tìm hiểu về các loại đang có ở Việt Nam nhé!

Cà phê là gì?

Cà phê bột nguyên chất coffee là gì?

Cà phê là loại thức uống được ủ từ hạt đã được rang xay. Những hạt này được lấy từ hạt của những quả cà phê chín mọng. Sau quá trình rửa sạch, sơ chế, lên men và rang,... ta sẽ thu được loại hạt thơm ngon.


Thức uống này có hương vị rất đậm đà, đắng và có tác dụng giúp con người tỉnh táo hơn. 


Giống cây này được trồng chủ yếu ở khu vực đất đỏ bazan, khu vực nằm gần xích đạo. Có 2 loại giống được trồng phổ biến là Arabica và Robusta. Ngoài ra, từ quá trình lai tạo giống, chúng ta cũng thu được nhiều giống khác nhau.

Nguồn gốc, xuất xứ

Có rất nhiều giả thuyết về nguồn gốc của cây cà phê nhưng giả thuyết về Kaldi, người Ethiopia ở thế kỷ thứ IX là được nhiều người tin tưởng nhất. Kaldi được cho là người đã khám phá ra hạt cà phê sau khi những con dê của anh ta ăn một loại quả màu đỏ từ cái cây có những bông hoa trắng và chúng trở nên hăng hái đến mức không đi ngủ vào ban đêm. 


Sau khi thấy dấu hiệu lạ của đàn dê của mình, anh ta cũng đã ăn thử và nó giúp anh tỉnh táo trong suốt nhiều giờ cầu nguyện vào buổi tối. Sau đó, Kaldi đã báo cáo phát hiện của mình với giáo sĩ của tu viện địa phương. 


Vị giáo sĩ chia sẻ khám phá của Kaldi với nhiều người khác và kết quả là thông tin về một loại quả tràn đầy năng lượng nhanh chóng được lan truyền.

Lịch sử và hành trình du nhập của cà phê

Sau khi xuất hiện ở Ethiopia vào thế kỷ thứ 9, đến thế kỷ 14, những người buôn nô lệ đã mang cà phê từ Ethiopia sang xứ Ả Rập. Cà phê trở thành thức uống phổ biến của người Ả Rập với cách chế biến đầu tiên chỉ đơn giản là tách lấy hạt và cho vào nấu trong nước sôi. 


Từ đó, Ả Rập đã trở thành nơi trồng cà phê độc quyền với trung tâm giao dịch cà phê là thành phố cảng Mocha, hay còn được gọi là Mokka, tức là thành phố Al Mukha thuộc Yemen ngày nay. 


Những khách hành hương được thưởng thức nước cà phê đã lén lút mang hạt giống về trồng, chẳng bao lâu khắp khu vực Trung Đông đều có trồng và truyền đi mỗi lúc một xa hơn. Bước sang thế kỷ 15 thì cà phê đến Armenia, Persia, Thổ Nhĩ Kỳ và phía bắc Châu Phi, phổ biến trong thế giới Hồi giáo và lan tỏa đến Ý, sau đó là phần còn lại của Châu Âu, Indonesia, Mĩ. 

Bắt nguồn tên gọi 

“Cà phê” có thể bắt nguồn từ chữ “Qahwa” (theo tiếng Ả Rập thì “Qahwa” có nghĩa là thức uống được tạo ra từ nước của hạt quả). Qua đến người Thổ Nhĩ Kỳ được đọc là “Kahve” và nó đã được sử dụng rộng rãi khắp nơi. 


Một số người khác thì lại cho rằng, tên gọi này được đặt theo tên của thị trấn “Kaffa” của Ethiopia. Tuy nhiên, một số khác lại nói thị trấn “Kaffa” được đặt theo tên “Cà phê”. 


Và từ “cà phê” mà Việt Nam ta vẫn hay dùng có gốc từ chữ Café trong tiếng Pháp, một loại thức uống màu đen có chứa chất caffeine có vị đắng và thơm đặc trưng. Tại Việt Nam, giống cà phê vối là loại được trồng phổ biến nhất.

Đặc tính của cà phê

Cà phê có ít tính axit và có thể gây kích thích đối với người sử dụng do có chứa hàm lượng cafein. Vì vậy, rất nhiều người sử dụng loại thức uống này để giúp tỉnh táo hơn. Hương thơm của sản phẩm cũng khá đặc biệt và không khó để nhận dạng. 

Thời gian sinh trưởng tại Việt Nam

Đây là giống cây có thời gian sinh trưởng khá dài, khoảng 3 – 4 năm tuổi cây bắt đầu được thu hoạch. 

  • Đối với cây cà phê chè thì 25 năm tuổi sẽ được xem là già và không thu hoạch được nữa. Nếu để cho cây tiếp tục sống thì có thể sống đến 70 năm.
  • Đối với cây cà phê vối thì khoảng 20 – 30 năm tuổi cây được xem là già và không đáp ứng khả năng thu hoạch. 

Khu vực trồng nhiều 

Được biết rằng, loại cây này chỉ có thể được trồng ở vùng nằm trong vành đai cà phê; nơi hội đủ những điều kiện về thổ nhưỡng, độ cao, khí hậu và thời tiết,…mới sinh trưởng, phát triển tốt và tạo ra những hạt cafe chất lượng, hương vị phong phú.


Vành đai cà phê chính là khu vực nằm dọc theo đường xích đạo, giữa đường vĩ tuyến 23 độ Bắc và vĩ tuyến 23 độ Nam. Những vùng đất nằm trong ranh giới này kết hợp với độ cao 500-2,000 mét so với mực nước biển, thổ nhưỡng giàu dinh dưỡng, khí hậu nhiệt đới nóng ẩm, lượng mưa phù hợp là điều kiện lý tưởng để cây cafe sinh trưởng và phát triển.


Khu vực để cây phát triển tốt nhất chính là khu vực gần xích đạo có khí hậu nóng, ẩm và đất đỏ bazan. Một số khu vực trồng cà phê chè như: các nước ở châu Phi,  Brazil, Indonesia, Ấn Độ, Malaysia, Uganda, Côte d’Ivoire… Tại Việt Nam, loài cây được trồng nhiều nhất ở các tỉnh ở Tây Nguyên và một số tỉnh thành khác.

Đặc điểm nhận dạng 

Cà phê sau khi xay thành bột sẽ có màu nâu đỏ, mềm mịn và có mùi hương đặc trưng rất dễ nhận dạng. Nhìn bằng mắt thường, chúng ta có thể dễ dàng phân biệt được sản phẩm. 

Hiện nay, thức uống này trở thành một loại thức uống được rất nhiều người ưa chuộng trong cuộc sống hiện đại, trải qua thời gian dài phát triển, hiện nay có rất nhiều hình thức pha chế cà phê hấp dẫn, có thể kể đến như Espresso, capuchino, latte,…Thức uống này bạn có thể uống nóng hoặc uống lạnh đều mang lại hương vị cực ngon.

Quá trình tạo ra một ly cà phê có hương vị thơm ngon

Cà phê kể từ lúc chín đến lúc được pha thành thành phẩm và thưởng thức đã trải qua một hành trình dài hết sức kỳ công và tỉ mỉ.


Có 2 phương pháp chế biến chín đó là chế biến khô và chế biến ướt. Sau đó, những hạt này sẽ được rang đến khi đạt nhiệt độ nhất định, dưới tác động của nhiệt độ và thời gian sẽ gây ra những biến đổi về màu sắc và hương vị. 


Tiếp theo, hạt sẽ được để nguội, degas và đem đi xay theo kích cỡ mịn hoặc thô khác nhau theo mục đích sử dụng. Cuối cùng sẽ được đem đi pha chế tạo thành những ly cà phê có hương vị cực kỳ thơm ngon.

Các nước trồng cây cà phê trên thế giới.

Hiện nay trên thế giới có khoảng 75 quốc gia nằm trong vành đai cà phê, nhưng trong số đó chỉ có khoảng 60 quốc gia cụ thể như sau:

  • Ở Châu Phi được xem như là vùng đất sơ khai ban đầu của cây cà phê. Các loại hạt ở đây vô cùng đa dạng với nhiều chủng loại, giống khác nhau, và vùng đất châu Phi cũng là nơi bảo tồn rất nhiều loại gen đặc thù có giá trị cao. Một số quốc nổi tiếng ở Châu Phi có thể kể đến như: Ethiopia, Uganda, Kenya, Tanzania,…
  • Ở Châu Mỹ sở hữu những trang trại cà phê của thế giới. Brazil còn là nước xuất khẩu cà phê lớn nhất thế giới. Hương vị hạt được trồng ở đây có vị nhẹ, êm dịu và có mùi thơm thoang thoảng của cam, chanh và hoa rất nhẹ nhàng. Một số nước trồng và xuất khẩu loại hạt này nổi tiếng trong khu vực có thể biết đến như: Brazil, Colombia, Honduras, Mexico,…
  • Còn ở Châu Á chỉ có khoảng 8 quốc gia trồng, nổi tiếng và được biết đến nhiều là Việt Nam, Indonesia, Ấn Độ, Trung Quốc, Yemen,…những cây này được trồng ở châu Á có vị rất đặc trưng, vị đắng đậm hơn hậu vị ngọt, hương thơm thoang thoảng của chocolate.

Lịch sử về nguồn gốc cà phê có ở Việt Nam 

Lịch sử phát triển cafe trên thế giới - Vcafe

Cây cà phê, như đã từng đề cập ở trên, là loài cây xuất hiện đầu tiên ở châu Phi và Ả Rập, sau đó phân bổ lan rộng nhiều nơi khác nhau trên thế giới. Với điều kiện thổ nhưỡng thích hợp, Việt Nam cũng là nơi trồng nhiều loại cây này. 


Vậy cây cà phê xuất hiện ở Việt Nam từ khi nào?


Vào năm 1888, đồn điền đầu tiên được lập ở Việt Nam do người Pháp khởi sự ở Bắc Kỳ. Thời điểm này giống Arabica được trồng phổ biến ở ven sông. Thời gian sau dần được trồng lan xuống vùng Phủ Lý, Thanh Hóa, Ninh Bình, Nghệ An, Di Linh. Sau này người ta phát hiện Tây Nguyên là vùng đất thích hợp nhất để trồng cà phê.


Đến năm 1908, người Pháp mang hai loại khác đến Việt Nam là Robusta và Excelsa. Họ đã thử nghiệm giống tại Tây Nguyên thấy được sự phát triển rất tốt ở vùng đất này. Trong suốt quá trình diễn ra cuộc chiến, nhiều khu vực sản xuất cà phê phát triển nhưng rất chậm. 


Năm 1986, tổng diện tích trồng loại cây này khắp nước trong khoảng 50.000 ha. Khối lượng sản xuất khoảng 18.400 tấn. Thống kê năm 1937-1938, tổng cộng 13.000 ha cà phê được trồng trên lãnh thổ Việt Nam. Hiện nay, có 3 loại chính được trồng ở Việt Nam: Arabica, Robusta, Liberica.

Những vùng trồng cà phê nổi tiếng ở Việt Nam

Năm 1875, người Pháp đã mang giống Arabica trồng thử nghiệm ở nhiều tỉnh thành trên khắp đất nước. Ở những vùng có độ cao, khí hậu và thổ nhưỡng thuận lợi sẽ được phát triển và mở rộng để trồng.


Còn những vùng không thích hợp cho năng suất thấp thì sẽ bị loại bỏ. Và dần dần họ cũng tìm ra những vùng trồng thích hợp cho từng loại khác nhau.


Ở Việt Nam có rất nhiều nơi có thể được trồng cà phê được biết đến như: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Tây Nguyên, Nam bộ. Nhưng xét về điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu, độ cao thì chỉ có vùng Tây Nguyên là đạt chuẩn để cây có thể sinh trưởng và phát triển một cách tốt nhất, cho ra chất lượng thơm ngon nhất với rất nhiều giống loài khác nhau được trồng ở vùng đất này. 


Ba tỉnh trồng Robusta nổi tiếng được biết đến là Lâm Đồng, Đắk Lắk và Gia Lai.


Giống cây được cho là thơm ngon nhất thường được xuất xứ ở Đà Lạt và Lâm Đồng do có điều kiện thuận lợi về độ cao, nhiệt độ, ánh sáng,…là nơi thuận lợi để trồng các giống cây nổi tiếng như Moka hay Bourbon còn được biết đến với cái tên nổi tiếng là Arabica Cầu Đất.

Hương vị thay đổi theo độ cao

Độ cao là yếu tố tiên quyết tác động đến chất lượng và hương vị. Độ cao có tầm quan trọng như chính nguồn giống. Nếu cây được canh tác ở vị trí càng cao thì chu kỳ sinh trưởng càng kéo dài, sự tích lũy dinh dưỡng trong hạt diễn ra chậm, kết quả là hương vị phong phú hơn, hạt cứng chắc và nặng hơn.


Tính chất và hương vị hạt cà phê biến đổi theo độ cao như sau:

  • 600m: ở độ cao này thường có vị đắng đậm, hương vị đơn giản.
  • 600 – 760m: Tại độ cao này cafe có hương vị nhạt, mùi đất.
  • 760 – 910m: Lúc này cafe  bắt đầu có vị ngọt, êm dịu.
  • 910 – 1200m: Tại độ cao này, có đặc trưng cam chanh, chocolate, vanilla.
  • 1200 – 1600m: Với độ cao này, cà phê có hương vị phong phú, hương trái cây, hương hoa. 

Các loại cà phê tại Việt Nam hiện nay

Trên thị trường Việt Nam có rất nhiều loại cà phê khác nhau. Dưới đây là đặc điểm của một số loại cafe phổ biến ở Việt Nam để dễ phân biệt:

  • Arabica: loại này có hạt hơi dài, được trồng ở độ cao trên 600m. Loại cà phê này có mùi thơm quyến rũ, vị nhạt, hơi chua, có vị đắng và trong như màu hổ phách.
  • Culi: có hạt tròn, to, bóng mẩy, mỗi quả chỉ có một hạt duy nhất. Hương vị thường đắng đậm, hương thơm say nồng, nước đen sóng sánh. Thường sẽ có hai loại là Culi Arabica và Culi Robusta.
  • Cherry (cà phê mít): có hạt vàng, sáng bóng, có vị chua. Khi pha sẽ có mùi hương thoang thoảng như mùi mít chín, vị không quá đắng.
  • Moka: đây là loại cà phê hiếm, chỉ còn được trồng ở Cầu Đất. Cà phê có hương vị rất đậm đà, ngất ngây. Đặc biệt, khi uống sẽ có vị chua thanh thoát rất sang trọng.
  • Robusta: có hạt khá nhỏ, được sấy trực tiếp nên không phải lên men. Vì vậy, loại này có vị đắng, uống rất đậm đà. Được người Việt Nam rất ưa chuộng.

Ưu và nhược điểm

Là thức uống phổ biến và được nhiều người yêu thích, mang lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe. Hãy cùng Việt Thiên tìm hiểu nhé!

Ưu điểm mang đến cho cơ thể

Cà phê mang lại cho chúng ta sự tỉnh táo về tinh thần và giúp hoạt động tư duy hiệu quả hơn. Giúp giảm nguy cơ ung thư trực tràng và ngăn ngừa bệnh parkinson. 


Bên cạnh đó, thức uống này còn có tác dụng ngăn ngừa sỏi mật, bệnh tiểu đường và giảm bệnh gout. Ngoài ra, nếu duy trì uống trong một khoảng thời gian dài, bạn sẽ nhận thấy nhiều điểm tích cực mang lại cho cơ thể.

Vậy còn nhược điểm của là gì?

Bên cạnh những ưu điểm tốt cho sức khoẻ thì chúng vẫn còn có một vài nhược điểm. Nếu uống quá nhiều sẽ gây ra chứng mất ngủ, căng thẳng và bồn chồn. 


Bên cạnh đó, còn thúc đẩy việc sản xuất các hormone căng thẳng như cortisol, epinephrine… Đồng thời còn làm tăng nhịp tim, huyết áp do có hàm lượng caffeine quá nhiều.


Ngoài ra, nếu uống quá nhiều còn dẫn đến tình trạng trào ngược axit và ợ nóng. Vì vậy, chúng ta không nên uống quá nhiều cafe trong một ngày. 


Chỉ nên uống 1 ly/ngày để đảm bảo tốt cho sức khỏe. Quan trọng nhất là bạn phải chọn được nguồn sản phẩm sạch, đảm bảo không chất bảo quản, không dư lượng thuốc bảo vệ thực vật để mang đến những tác động tích cực cho cơ thể.

Cà phê tại ZeMor Coffee

Các giống cà phê nổi tiếng - Các loại cafe ngon - Bonjour Coffee

Việt Thiên là công ty chuyên cung cấp cà phê, trà và nông sản nguồn gốc rõ ràng. Chúng tôi sở hữu vùng nguyên liệu sạch rộng hơn 300 hecta tại Bảo Lộc cùng hai nhà máy hiện đại., công suất lớn tại Hồ Chí Minh và Lâm đồng. Các sản phẩm mà Việt Thiê cung cấp đều là những sản phẩm chất lượng nhất đến tay người tiêu dùng. Vì thế, hơn 15 năm qua, Việt Thiên luôn là thương hiệu được nhiều Khách hàng đánh giá cao và tin dùng.


Để lựa chọn được hạt cà phê chất lượng và nguyên chất, hợp khẩu vị, bạn có thể tham khảo qua các dòng cà phê của Nông Sản Việt Thiên với đa dạng hương vị khác nhau như: cà phê nhân, cà phê nguyên hạt rang mộc, cà phê rang xay, cà phê hòa tan,...


Ngoài ra, Nông sản Việt Thiên còn có các sản phẩm về Cà phê, Trà, Nông sản. Bạn có thể tham khảo các sản phẩm tại đây nhé!




Tin tức khác

bg subscribe

Đăng ký để nhận thông tin từ ZeMor Coffee

ZeMor coffee
Địa chỉ liên hệ:
Chính sách khách hàng

Thông tin liên hệ
Theo dõi chúng tôi

Phương thức thanh toán
  • Thanh toán trực tiếp
  • Chuyển khoản
  • Ví điện tử
GIấy CNĐKKD: 0305693542 - Ngày cấp 22/02/2008
Cơ quan cấp: Sở Kế Hoạch và Đầu Tư TP HCM.