TẠI SAO NHIỀU NGƯỜI UỐNG CÀ PHÊ VẪN BUỒN NGỦ
Cà phê là một thức uống tuyệt vời mang lại sự tỉnh táo cho người thưởng thức. Ngoài hương thơm quyến rũ và vị đắng đặc trưng, cà phê còn mang đến cho người dùng sự tập trung. Tuy nhiên, lại có một số người lại cảm thấy dường như cà phê không có tác dụng với mình. Cùng ZeMor Coffee tìm hiểu nguyên nhân nhé!
Ngọn Nguồn Của Vấn Đề: Caffeine
Caffeine (C8H10N4O2) là một loại chất kích thích có trong hạt cà phê, thậm chí cả các sản phẩm đồ uống nhân tạo khác sau khi được con người chiết xuất và tổng hợp nên.
Thông thường, lượng caffeine trong đồ uống của bạn sẽ được hấp thụ hoàn toàn sau trung bình 45 phút, và tồn tại trong cơ thể trong khoảng 2-9 tiếng sau đó mới phân rã hết.
Tác dụng chính của caffeine là kích thích hệ thần kinh và một số chức năng khác của cơ thể liên quan đến huyết áp và tim mạch và làm cơ thể tỉnh táo.
Caffeine lại có khả năng ức chế thụ cảm tiếp nhận sự mệt mỏi trong cơ thể, khiến “mệnh lệnh nghỉ ngơi” không được truyền đi, ngăn chặn phản ứng mệt mỏi thường thấy.
Vì sao uống cà phê không có tác dụng tỉnh táo trong một số trường hợp
Dù mức độ hấp thụ caffeine có thể khác biệt tùy người, dưới đây là một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng khó hiểu này.
Bạn đang quá mệt và thiếu ngủ
Nếu bạn đã trở nên quá mệt và đặc biệt là do thiếu ngủ kéo dài tới vài ngày thì cà phê sẽ không thể giúp bạn tiếp tục tỉnh táo hiệu quả nữa.
Nói cách khác, mọi thứ đều có giới hạn. Hậu quả của việc thiếu ngủ khiến cơ thể sản sinh mệnh lệnh nghỉ ngơi tăng mạnh đột biến, vượt quá khả năng ức chế của caffeine.
Khi đó, uống cà phê sẽ không giúp bạn cảm thấy tỉnh hơn chút nào, ngược lại còn gây ra tác dụng phụ bên lề, vừa mệt mỏi, vừa bồn chồn, lo lắng thất thường.
Cách khắc phục duy nhất lúc này là nghỉ ngơi, bù đắp lại số giờ thiếu ngủ trước đó, để cơ thể bạn tự điều chỉnh.
Cà phê là đồ uống lợi tiểu
Đúng, uống cafe có thể khiến bạn đi vệ sinh nhiều hơn bình thường. Vậy điều này có liên quan gì đến việc tác dụng của cafe bị vô hiệu hóa, khiến bạn vẫn cảm thấy mệt và buồn ngủ sau khi uống cà phê?
Nếu bạn đi vệ sinh nhiều mà quên nạp bù nước có thể gây ra tình trạng mất nước. Cơ thể khi rơi vào điều kiện thiếu nước so với thông thường sẽ có xu hướng hạ dần huyết áp, sinh ra cảm giác mệt mỏi và uể oải.
Cách đối phó cũng đơn giản thôi: Chỉ cần uống bù 1-2 cốc nước là đủ. Thế nên, nếu quán cà phê quen thuộc của bạn thường mang kèm cho khách một cốc nước lọc mỗi khi gọi đồ, hãy thầm cảm ơn họ vì hành động nhỏ mà tâm lý này nhé.
Cafe chứa nhiều đường hơn mức cần thiết
Các phụ phẩm có gốc đường thường xuất hiện khá phổ biến khi pha chế và trang trí trên tách cà phê, chẳng hạn như kem, bọt sữa hoặc syrup tạo vị.
Về cơ bản, đường là chất có tác dụng tăng năng lượng kèm cảm giác hưng phấn, được cơ thể hấp thụ rất nhanh khi tiếp nhận. Tuy nhiên, khi tất cả lượng đường trong máu dần được phân rã hết và sự hưng phấn kia biến mất, dẫn tới cảm giác trì trệ.
Thủ phạm từ sữa trong cà phê
Các chế phẩm từ sữa có chứa tryptophan – một loại amino acid có tác dụng tích cực tới khả năng kích thích giấc ngủ. Vì thế, nếu thường xuyên uống cà phê kết hợp cùng sữa, bạn sẽ có thể buồn ngủ đấy.
Đây là lý do nhiều chuyên gia khuyên nên uống một cốc sữa ấm vào khoảng 9-10h tối để có một giấc ngủ ngon và sâu hơn.
Dù vậy, hàm lượng tryptophan trong sữa cũng khá ít, nên kể cả khi trộn sữa với cà phê, xác suất để bạn cảm thấy buồn ngủ sau khi uống là rất hiếm.
Tuy nhiên, không loại trừ khả năng bạn thuộc tuýp người nhạy cảm, hoặc thể trạng lúc đó cũng đang yếu và mệt từ trước, nên không cảm thấy tác dụng tỉnh táo.
Cà phê bị mốc
Với đặc trưng thời tiết nóng ẩm như Việt Nam thì chỉ cần lơ là bảo quản không kỹ, hộp chứa hạt cà phê hoặc bột cà phê xay của bạn sẽ có hiện tượng nấm mốc ngay.
Khi uống phải cà phê bị mốc, bạn có thể bị nhiễm một loại chất độc làm tăng chứng bệnh mệt mỏi mãn tính hoặc thậm chí có thể gây tổn thương gan, thận hoặc ung thư khi nhiễm với hàm lượng lớn.
Vì vậy, hãy luôn đề cao cảnh giác tới chất lượng và tình trạng nguyên liệu cà phê trước khi sử dụng và pha chế.
Tình trạng “nhờn” caffeine
Cơ thể bạn có thể trở nên “nhờn” caffeine sau một thời gian thường xuyên dùng nhiều cà phê. Khi dùng cà phê hàng ngày hiệu ứng kích thích của caffeine sẽ vẫn ổn định trong 15 ngày đầu. Tới ngày thứ 16, tác dụng này sẽ dần thuyên giảm.
Thế nhưng, điều này chỉ khiến hiệu ứng tỉnh táo sau khi uống cà phê không còn kéo dài như trước, chứ “nhờn” tới mức không còn thấy chút cảm giác nào thì quả thực rất hiếm xảy ra!
Nếu có, hầu hết bối cảnh sẽ trùng với lý do thứ nhất: Do bạn đang đồng thời thiếu ngủ và cần nghỉ ngơi ngay lập tức.
Gen di truyền “miễn nhiễm” với caffeine
Mỗi cá nhân chúng ta sở hữu một bộ gen khác nhau, dẫn tới các mức độ phản ứng riêng biệt khi uống cà phê. Có người nhạy cảm tới nỗi chỉ một hớp nhỏ đã đủ say, lại có người gần như không bị ảnh hưởng bởi tác dụng của caffeine.
Nếu bạn chưa bao giờ cảm thấy cà phê có tác động rõ rệt lên tinh thần và não bộ (dù là lần đầu thử uống), rất có khả năng bạn đã rơi vào tuýp người “miễn nhiễm” với caffeine.
Đặc điểm này có tính chất di truyền. Vì vậy, nếu bố mẹ bạn (hoặc 1 trong 2 người) cũng không cảm thấy gì khi uống cà phê, bạn càng có thêm bằng chứng cho thấy mình thuộc nhóm trên.
Dĩ nhiên, chẳng ai cấm bạn thưởng thức hương vị thơm ngon của loại đồ uống thông dụng này. Chỉ có điều, đừng quá hy vọng nó sẽ giúp bạn tỉnh táo như cách người khác đang trải qua. Và bạn nên đảm bảo bạn đang thưởng thức cà phê sạch và nguyên chất để có tác dụng tốt nhất!
